1 Şubat 2015 Pazar

Rooibos: Güney Afrika'dan Gelen Sağlık Çayı



Geçtiğimiz iki hafta o kadar yoğundu ki, cuma akşamı eve geldiğim zaman evi ne kadar özlemiş olduğumu fark ettim ve ayaklarımı uzatıp acele etmeden birkaç fincan çay içmenin aslında ne büyük mutluluk ve özgürlük olduğunu..

Çoktandır aklımda olan bir çay vardı sizlerle paylaşmak istediğim. Benim kişisel çay tarihimde birkaç yıllık geçmişi var Güney Afrika kökenli bir çay olan Rooibos’un.

Rooibos’un tarihine ve özelliklerine geçmeden önce, hep Asya ile özdeşleştirdiğimiz çayın aslında 19. Yüzyıldan itibaren Afrika’da da yoğun bir şekilde üretiminin başladığını öğrenmek, dünya çay tarihi ile sömürgecilik hareketleri arasındaki bağlantıyı açıkça ortaya koyması bakımından son derece ilginç.  Avrupalılar (özellikle İngilizler) ülkelerinde artan çay talebini ucuz bir şekilde karşılamak için 1850’lerden başlayarak önce Güney Afrika, sonrasında ise Kenya ve Malavi’de çay üretim plantasyonları kuruyorlar. Örneğin bugün Kenya ve Malavi’de son derece kaliteli düzeyde çay üretilebiliyor, öyle ki Kenya bugün Afrika kıtasının başlıca çay üreticisi ve dünyanın en önemli üçüncü çay üreticisi ülke konumunda. Kenya’nın bugün bir Çin ya da Japon çayları kadar bilinememesi ise muhtemelen ülkenin marka üretmekteki sıkıntıları ile ilgili..

Gelelim günün çayına.. Rooibos, yalnızca Güney Afrika’da yetişen ve yerel halk tarafından yüz yıllardır tüketilen bir bitki çayı aslında. Siyah, yeşil, beyaz ya da oolong’ların aksine kökü camellia sinensis’e yani çay diye bildiğimiz bitkiye dayanmıyor. Rooibos’un kökeni Aspalathus linearis. Bu bitki 1-2 metreye kadar boy atabiliyor ve toplanan rooibos yaprakları güneş altında kurutuluyor. Sonunda açık safran kırmızısı hoş bir renk alıyor rooibos. Bu nedenle, Güney Afrika’da kırmızı çay olarak da biliniyormuş. 



Rooibos piyasada sade olarak bulunabildiği gibi, bourbon vanilya, bergamut ile de harmanlanmış halleri de giderek yaygınlaşıyor. Rooibos’un kanıtlanmış faydalarına gelince, öncelikle siyah çay uykunuzu kaçırıyorsa, kafeinsiz bir çay olan rooibos tam size göre :) İkincisi, tıpkı diğer çay çeşitlerinde olduğu gibi, içeriğinde bulunan aspalathin ve nonthofagin gibi polifenol antioksidan içeriği nedeniyle hücre canlanması ve kanser hücreleriyle savaş konusunda çok etkin. Diğer taraftan, magnezyum, kalsiyum ve çinko içeriğinin zenginliği sayesinde mineral açıdan çok zengin bir çay rooibos. Evet yanlış duymadınız ıspanaktan değil bir çaydan bahsediyorum burada :) Rooibos’un ayrıca içeriğindeki ‘’quercetin’’ maddesi nedeniyle, sindirimi kolaylaştırıcı, mide kramplarının giderilmesine yardımcı bir etkisi var. Öyle ki, kafein içeriği bulunmaması nedeniyle, kolik bebeklere bile Güney Afrika’da güvenle içiriliyormuş. 



Bu kadar fayda karşısında ben rooibos’umu içmeye devam edeceğim, sizlere de şimdiden afiyet olsun :)

Sağlık ve mutluluk dolu fincanlara..